К.Маркс пен Ф.Энгельс еңбектеріндегі мемлекеттік құқықтық институттарды салыстыру.

Салыстырмалы құқықтанудың әдістемесі К.Маркс, Ф.Энгельс, В.И.Ленин еңбектерінде қолданылады. Ғылымда қалыптасқан марксизм-ленинизм теориясы өндіріс тәсілдерін салыстыру арқалы қоғамның тарихи түрлерін қоғамдық-экономикалық формацияларды бөледі.

Әрбір класстың қоғамдық экономикаға, формацияға сәйкес  мемлекеттің тарихи түрі бар. Олар: құл иеленушілік, феодалдық, бұожуаздық, социалистік. Мемлекетті түрлерге бөлудің формациялық көзқарасы: қай уақытта және қай жерде өмір сүргеніне қарамастан, қоғамның бір экономикалық құрылымына негізделген барлық мемлекеттер бірдей белгілермен сипатталады, яғни олардың бәрі бір түрге жатады.

Әрбір төменгі сатыдағы қоғамның түрі дамып, жоғарғы түрге өтеді. Бірақ ХХ ғасыр формациялдық көзқарастың таяздығын, мардымсыздығын көрсетті:

1. социалистік типтегі қоғам коммунистік қоғамға өтпейді, ал керісінше буржуаздық қоғамға қайтып айналады;

2. буржуаздық қоғам – антигуманистік, қанаушы қоғам емес, керісінше, азаматтың қоғам мен құқықтық мемлекеттің дамуының бір сатысы болып табылады.

Әлеуметтік марксистік бағыт тұрғысынан алғанда, мемлекет – көп жақты құбылыс, бірақ ол ең алдымен тап жауларының қарсылығын басып, жаңа социалистік қоғам, содан соң коммунистік қоғам орнататын билік шарттарын қамтамасыз етуге мудделі экономиканы билеуші таптың қолындағы антогонистік қоғам жағдайындағы өмір сүретін аппарат (машина).

Құл иеленуші, феодалдық, буржуазиялық мемлекет маркстік топтауда «Қанаушы мемлекет» деген жалпы терминге жатқызылады. Оларша мемлекет – машина, сойыл, аз ғана қанаушының қолындағы қанаушыларды – тәуелді шаруаларды, еңбекшілерді ноқталап ұстайтын аппарат.

 Мемлекет типі (түрі) тиісті тарихи дәуірде туындаған оның маңызды жақтары мен қасиеттерінің қатаң жүйесін білдіреді. Нақты тарихи дәуірде туындаған  мемлекеттердің барлығының белгілері ортақ болып келеді.